Het aantal bewoners van woonzorgcentra dat volledig tandeloos is, daalt fors. In 2010 had nog 42 procent van de bewoners geen eigen tanden meer, in 2023 was dat gedaald tot 29 procent. Dat blijkt uit onderzoek van tandarts Lynn Janssens (UZ Gent). De positieve evolutie heeft echter een keerzijde: bewoners met natuurlijke tanden hebben meer en complexere mondzorg nodig, net op een moment dat de toegang tot tandheelkundige zorg onder druk staat.
"Bewoners behouden meer tanden, maar dat betekent ook dat er vaker vullingen nodig zijn of tanden getrokken moeten worden", zegt Janssens. "Bij Gerodent zien we dat 54 procent van de bewoners met natuurlijke tanden nog minstens één behandeling nodig heeft." Tegelijk wordt het moeilijker voor kwetsbare ouderen om na ar een klassieke tandartspraktijk te gaan.
Het UZ Gent biedt met het programma Gerodent sinds 15 jaar mobiele mondzorg aan in woonzorgcentra in Oost- en West-Vlaanderen. Tandartsen, assistenten en mondhygiënisten behandelen de bewoners ter plaatse, in samenwerking met het zorgpersoneel van het centrum. En met resultaat: 70 procent van de bewoners die deelnemen aan Gerodent heeft een goede tot aanvaardbare mondhygiëne, tegenover 32 procent in woonzorgcentra zonder het programma.
"Toegankelijke mondzorg verhoogt het welzijn van bewoners. Ze eten beter, voelen zich meer op hun gemak en hebben vaker sociaal contact", aldus Janssens. Maar de toekomst van Gerodent is onzeker. Een derde van de werktijd van het team gaat naar verplaatsingen en logistiek, kosten die niet vergoed worden via het klassieke terugbetalingssysteem. Die worden nu gedragen door de woonzorgcentra, maar die kampen met stijgende kosten en krappe budgetten.
Daarbovenop komt dat het moeilijk is om tandartsen aan te trekken. De zorg is fysiek zwaarder, de loonkloof met de privépraktijk is aanzienlijk en de doelgroep heeft vaak complexe medische aandoeningen. "Toch ervaren onze tandartsen veel voldoening, net door de samenwerking met het personeel en de dankbaarheid van de bewoners", zegt Janssens.
Gerodent roept op tot een nieuw financieringsmodel en wil de mobiele mondzorg in de toekomst uitbreiden. "De vraag is groot, en die zal alleen maar groeien", besluit Janssens. "We mogen deze groep niet in de kou laten staan."
