Minister Vandenbroucke wil de financiering van artsensyndicaten koppelen aan het percentage geconventioneerde artsen bij hun achterban. Een maatregel die dr. Jos Vanhoof als “Trumpiaans” bestempelt. “Wat Vandenbroucke met ons wil doen, is identiek aan wat Trump met Harvard probeerde: kritische instellingen financieel onder druk zetten tot ze zich voegen naar het beleid."

Hoewel Trump en Vandenbroucke zich aan weerszijden van het ideologische spectrum bevinden, hanteren ze een vergelijkbare machtstechniek. In beide gevallen wordt overheidsfinanciering omgevormd tot een drukkingsmiddel om kritische instellingen tot volgzaamheid te dwingen. De stijl van Vandenbroucke mag dan minder bombastisch en minder grof zijn, hij is net zo berekend als Trump. 

Dat is de harde analyse die dr. Jos Vanhoof, voorzitter van het Vlaams Artsensyndicaat en bestuurslid van Bvas, maakt in een interview met Medi-Sfeer.

Financiële chantage

“Als minister creëert hij een systeem waarbij de overheidsfinanciering afhangt van de mate waarin artsensyndicaten hun leden meekrijgen in het conventiemodel. Anders gesteld: hoe meer je als syndicaat de overheidslijn volgt, hoe meer geld je krijgt. Dat is geen responsabilisering, dat is financiële chantage," stelt Vanhoof scherp.

Momenteel worden de representatieve syndicaten (AADM, Kartel en BVAS) gefinancierd via een basisbedrag plus een variabele subsidie op basis van het aantal stemmen dat ze behalen bij de medische verkiezingen. In het nieuwe conventiemodel dat Vandenbroucke voorbereidt, komt daar vanaf 2026 een tweede criterium bij: het percentage artsen binnen de achterban dat zich conformeert aan de officiële tarieven. 

“De impliciete boodschap is duidelijk: een goed syndicaat is een syndicaat dat het beleid uitvoert. Dit is volstrekt onaanvaardbaar,” zegt Jos Vanhoof. “Een syndicaat moet een onafhankelijke tegenmacht zijn, geen verlengstuk van het kabinet. Als onze middelen afhangen van hoeveel artsen zich aan het beleid conformeren, dan zijn we geen vertegenwoordigers meer maar uitvoerders. Dit voorstel snoert de democratische tegenstem de mond.”

Systematische afbraak

De huisarts uit Lommel ontwaart een duidelijke systematiek achter de recente beleidsmaatregelen. “Vandenbroucke voorziet sancties voor artsen die langdurig ziek schrijven, hij installeert kliklijnen en schuift bevoegdheden door naar andere zorgberoepen zoals apothekers. Voor mij is er maar één conclusie: Vandenbroucke wil de sterke arts-patiëntrelatie, het fundament van het huisartsenberoep, ondermijnen.”

“Politici en ook mutualiteiten zijn jaloers op de sterke vertrouwensband die we hebben met onze patiënten. Daar hebben ze geen greep op en daarom zetten ze die relatie onder druk. Het is een systematische afbraak. De ene keer met een aanval langs de voordeur, dan weer langs de achterdeur of de zijdeur. Het nieuwe conventiemodel is een aanval langs de kelder.”

Existentiële uitdaging

Wat op het spel staat, is volgens Vanhoof veel meer dan geld. “Als wij als syndicaat alleen nog middelen krijgen als we het beleid uitvoeren, wat blijft er dan over van onze stem? Je kunt geen vrije onderhandeling voeren als je financiële overleving afhangt van je volgzaamheid.”

Hij wijst op het precedent bij andere zorgberoepen: kinesisten, apothekers, logopedisten, vroedvrouwen, orthopedisch technologen. Nu zijn de artsen aan de beurt. “De plannen van Vandenbroucke plaatsen de artsensyndicaten voor een existentiële uitdaging,” beseft Jos Vanhoof. “Wat betekent representativiteit als je enkel mag bestaan binnen de lijnen die de overheid trekt? Als we nu geen weerwerk bieden, verliezen we veel meer dan subsidies."

Zie ook: 

> Financiering artsensyndicaten binnenkort afhankelijk van conventiegraad?

> “Laat de artsensyndicaten hun werk doen. Vrij en onafhankelijk, zoals het hoort.” (Dr. Sam Ward)