In een communiqué dat op 17 juni werd gepubliceerd, zegt Artsen Zonder Grenzen niet langer subsidies te willen ontvangen van de EU, haar instellingen en haar lidstaten. Beweegreden: het vluchtelingenverdrag tussen Turkije en Europa is een schandaal.
In maart bereikte de Europese Unie een akkoord met Turkije over de vluchtelingenstroom. Turkije kreeg 3 miljard euro toegezegd om de vluchtelingen beter op te vangen en de instroom naar Griekenland te beperken. Turkije moet zijn kust streng bewaken en erop toezien dat illegale vluchtelingen niet langer inschepen richting de Griekse eilanden. In ruil krijgt Turkije opnieuw zicht op een EU-lidmaatschap.
Een regelrecht schandaal, aldus Artsen Zonder Grenzen. Europa wil met dit verdrag zijn asielplicht ontlopen. Zo ondermijnen de Europeanen het concept ‘vluchteling’, waarmee bedoeld wordt dat mensen die in gevaar verkeren, de gevaarszone kunnen verlaten en in een ander land veiligheid zoeken.
Bovendien schept de hele situatie een gevaarlijk precedent. Andere landen zouden het voorbeeld van de EU wel eens kunnen volgen. Kenia, een land met een lange geschiedenis in de opvang van vluchtelingen, heeft al naar de Europese aanpak verwezen als rechtvaardiging om het grootste vluchtelingenkamp ter wereld te sluiten, in Dadaab. Daardoor zouden 330.000 mensen moeten terugkeren naar oorlogsgebied Somalië.
Door het verdrag met Turkije zullen vluchtelingen nu een gevaarlijker route zoeken, zegt Artsen Zonder Grenzen ten slotte, met als gevolg nog meer doden en gewonden. De hulporganisatie dringt er bij de Europese landen op aan dat ze hun vluchtelingenbeleid drastisch zouden veranderen: opvangen, en niet weren, is de boodschap.
In 2015 kreeg Artsen Zonder Grenzen van EU-instellingen 19 miljoen euro, en van de EU-lidstaten 37 miljoen euro. Voor België gaat het om een jaarlijks bedrag van ongeveer 5 miljoen euro. Een smak geld, maar de hulporganisatie wordt voor 92% gefinancierd door private schenkers. Geen nood, dus. Ook voor het voortzetten van EU-gefinancierde projecten is er momenteel genoeg reserve.
