Nieuw ethisch advies Zorgnet-Icuro helpt (woon)zorgvoorzieningen seksualiteit bij ouderen bespreekbaar maken

Het aantal ouderen met zware zorgbehoefte in de zorgvoorzieningen blijft stijgen, inclusief een sterke toename van het aantal personen met dementie. Dat brengt ook ethische uitdagingen met zich mee. Wat bijvoorbeeld met de zorg voor de intimiteits- en seksualiteitsbeleving van de ouderen, ook van zij die dementie hebben? De grens tussen toelaatbaar seksueel gedrag en seksueel misbruik lijkt soms erg dun te zijn, vooral wanneer het om personen met dementie gaat.

Om de onwennigheid over deze thematiek mee weg te werken, maakte de Commissie voor Ethiek van Zorgnet-Icuro een ethisch advies op. Het vertaalt de wetenschappelijke inzichten uit het doctoraat van Lieslot Mahieu (KU Leuven) over dit thema naar bruikbare adviezen voor zorgmedewerkers.

Wegwerken van clichés en taboes

Over ouderen bestaan nogal wat clichébeelden: soms worden ze beschouwd als aseksuele individuen, dan weer als vitale superhelden op leeftijd die alles aankunnen mits wat hulpmiddelen. Dit advies gooit deze clichébeelden overboord. 

De basisidee is dat lichamelijkheid niet stopt op een zekere leeftijd. Oud zijn betekent niet dat je plots een geïsoleerd individu bent, dat afgeschermd moet worden van elk risico om gekwetst te worden in (nieuwe) relaties. Vanuit dat mensbeeld wordt in het ethisch advies op drie niveaus een aanzet gegeven om goed om te gaan met intimiteit en seksualiteit in de ouderenzorg.

• Zorgmedewerkers moeten vertrekken vanuit de behoeften van de oudere zelf en niet vanuit hun eigen reactie.
• Het tweede niveau is het relationele: het is essentieel dat de medewerkers voldoende rekening houden met de mogelijke reacties van familie en naasten, en het gedrag van de oudere aan hen trachten uit te leggen.
• Tot slot hebben we het niveau van de voorzieningen. Die moeten erover waken dat de ouderen kunnen rekenen op voldoende privacy. Daarnaast is het hun taak om de nodige vorming te voorzien voor hun medewerkers om op een discrete en gepaste manier met deze complexe situaties om te gaan.

De volledige tekst van het advies kunt u hier raadplegen.