In Essen staan 1.500 patiënten in de kou nadat een 42-jarige solo-huisarts zijn praktijk heeft stopgezet. Het gemeentebestuur kondigde aan om de app Doktr aan haar inwoners aan te bieden. Dat het uitvallen van een collega tot zo’n schrijnende toestand leidt, legt de systeemcrisis in de huisartsgeneeskunde in Vlaanderen bloot. Er is maar één uitweg: terug naar de essentie!

In zijn zoektocht naar een oplossing voor de 1.500 patiënten die zonder huisarts zitten - de andere huisartsenpraktijken zitten overvol - neemt het gemeentebestuur van Essen onder andere zijn toevlucht tot een samenwerking met het digitale platform Doktr. Via deze app van Proximus kunnen de Essenaren een digitale teleconsultatie met een arts aanvragen. Essen schreef ook al een vacature uit voor een huisarts die in het AZ Klina enkele uren per week consultaties kan houden.

Voor alle duidelijkheid: ik neem het gemeentebestuur van Essen en burgemeester Van Tichelt niets kwalijk. Ze gaan noodgedwongen in zee met Proximus. Het is niet de schuld van het gemeentebestuur dat de huisartsgeneeskunde zo fragiel is geworden dat een crisis ontstaat als één solo-huisarts zijn praktijk moet stopzetten.  

De  kleinschalige huisarts in zijn solo- of duopraktijk blijkt dus het werkpaard van de algemene geneeskunde. Als die uitvalt, zien we Essense toestanden. Met de massale pensioneringsgolf van de solisten van de babyboomgeneratie, zal dit soort drama’s weldra overal in Vlaanderen ontstaan. Dit wijst op een systeemcrisis in de huisartsgeneeskunde. De kleinschalige huisarts wordt al jaren gediscrimineerd en naar de exit geleid. De focus ligt te veel op instituten, structuren en praktijkvormen en te weinig op “gewoon het werk doen”.

Het begint al met de indoctrinatie van jonge aspirant-huisartsen die tot vervelens toe te horen krijgen dat de solopraktijk passé is en dat hen enkel een toekomst wacht in de grote, liefst multidisciplinaire groepspraktijken, waar het aantal beschikbare consultaties per arts fors minder is. Naast de huisartsen-academia, zijn er helaas ook huisartsenverenigingen die meegaan in dit negatieve verhaal.  

Het valt overigens op dat het dezelfde instellingen en organisaties zijn die er geen graten in zien dat het beroep stelselmatig uitgehold wordt en dat andere zorgberoepen de kerntaken van de huisarts ambiëren. Ze bakken liever zoete broodjes met de overheid. De inhoudelijke inflatie van het huisartsenberoep was nooit zo hoog.

Mijn boodschap aan hen is duidelijk: “Trek uw conclusies. Ofwel doet u voort met het kapot hervormen en het bederven van de geesten van jonge collega’s. Ofwel ziet u in dat het hoog tijd is om de huisartsgeneeskunde te redden van de totale overname door anderen.”

Wat ik concreet voorstel? Back to basics!

We moeten terug naar de essentie van de huisartsgeneeskunde. Daarbij hoort ook: terug naar de prestatiegeneeskunde. Er is niets mis met het principe dat wie hard werkt en veel consultaties doet, meer verdient dan wie weinig consultaties doet of minder beschikbaar is. Gedaan met het favoriseren van forfaitaire geneeskunde en wijkgezondheidscentra. Multidisciplinaire praktijkvormen, medische apps en medische huizen bevoordelen, lost niets op. Het zijn schamele schaamlappen die geen antwoord bieden op een crisis als in Essen, die zich weldra overal in Vlaanderen zal voordoen.

Essenaren die  geen huisarts vinden in hun gemeente, kunnen bij mij in Kalmthout terecht, als ze hier geraken tenminste. Ik doe mijn best om de crisis in de buurgemeente naar best vermogen mee op te vangen. Ik hoop hetzelfde van andere collega’s.

Rehabiliteer de kleinschalige huisarts voor het te laat is!

Dr. Frederik Kao, huisarts in Kalmthout

Bestuurslid Vlaams Artsensyndicaat (Vas)