Bedenkingen van een jonge arts bij de debatavond Jong Domus: Over het antibiotacabeleid, de financiering van de (huisarts)geneeskunde, de evolutie van de prestatiegeneeskunde, deelname aan de stemming voor de medische verkiezingen...

Huisartsen en “het beleid”. Hiermee wordt dan niet het beleid in je eigen praktijk bedoeld, maar wel degelijk het beleid op macroniveau, het beleid dat op overheidsniveau wordt georganiseerd.

Waar kan je als huisarts met je vragen terecht over “het beleid”? Kan je als huisarts mee het beleid kiezen? Wordt er wel geluisterd naar de kleine keuter-huisarts, of zijn de hoge piefen in Brussel eerder onder de indruk van de grote spelers in het landschap zoals de mutualiteiten en de ziekenhuizen?

Aan de hand van enkele concrete onderwerpen werd op 4 april op een politiek debat georganiseerd door Jong Domus, een poging gedaan om wat duidelijkheid te scheppen in enkele domeinen waar wij als Belgische arts lijken te falen (ten opzichte van de ons omringende landen), of waar wij met heel wat frustraties geconfronteerd worden (bv. het afwezigheidsattest). De panelleden Ri De Ridder, Pedro Facon, Roel Van Giel, Margot Cloet, Paul Callewaert en Dirk Dewolf (zowel artsen als beleidsmakers dus) namen gretig het woord om de geest van de talrijke aanwezigen te verrijken met hun kennis.

Antibioticabeleid

Falen wij in ons antibioticabeleid? Met deze klepper werd de avond op gang getrokken. De een zegt van wel en wijt dit aan de voorschrijfcultuur, de ander zoekt een verklaring in de link tussen de leeftijd van de voorschrijver en het voorschrijfgedrag. Feit blijft dat we ondanks alle pogingen van de overheid er maar niet in slagen om de antibioticavoorschriften tot een minimum te herleiden. Moet de overheid dan maar de boeman spelen en medicatie duurder maken (wat ook werkelijk is gedaan) of de artsen afstraffen (waar men mee dreigt)? Het te snel voorschrijven van medicatie, dus niet enkel antibiotica, is een diepgeworteld probleem bij zowel de artsen als bij de patiënten. Waarom een levensstijlaanpassing doorvoeren als mijn problemen opgelost kunnen zijn met een pilletje (of twee, drie, …)? Sporten, daar heb ik geen tijd voor. Diëten? Ik wil goed kunnen eten, … Dit is kort door de bocht, maar ik kan me inbeelden dat veel artsen er uiteindelijk de energie niet meer voor vinden om telkens tegen de patiënt in te gaan (terwijl de agenda overvol geboekt is) en uiteindelijk toch maar het geneesmiddel voor te schrijven. Anderzijds is het voorschrijven soms een noodzaak omwille van het ontbreken van een degelijk alternatief. Wat met de depressieve patiënt die dringend een specialist moet zien, maar pas een afspraak heeft verkregen na een maand? Dan lijkt een antidepressivum toch wel zeer verleidelijk, niet? De term “stewardship” leek hier een degelijke uitweg te bieden. Laat artsen samenwerken aan het probleem, probeer de professionele eer hoog te houden en werk aan degelijke geneeskunde zonder de volksgezondheid in gevaar te brengen.

Via het antibioticavoorschrift komt men naadloos bij de afwezigheidsattesten, die meestal gelijktijdig met het medicatievoorschrift worden afgeleverd. Enerzijds zorgen deze attesten voor werkzekerheid voor de (huis)arts, want in het huidig systeem moet een werknemer dit document vanaf de eerste dag ziekte bij hun werkgever indienen. Anderzijds zorgt dit toch voor een grote overbelasting van de huisartsen. Vaak kunnen de patiënten ook niet de dag zelf bij hun arts terecht, waardoor er meteen al een extra dag arbeidsongeschiktheid wordt geattesteerd en het gebeurt toch ook meer dan eens dat de eigenlijke symptomen waarvoor de patiënt is thuisgebleven, ondertussen al volledig zijn verdwenen (het fameuze “plaagje”). Het is overduidelijk dat de aanwezigen in de zaal alvast geen voorstander waren van het ziektebriefje vanaf de eerste dag ziekte. Vanaf drie dagen en trip inplannen naar de huisarts lijkt hier de voorkeur te hebben.

Financiering

Omwille van tijdsgebrek ging het debat met rasse schreden verder richting de financiering van de (huisartsen)geneeskunde. Hoe zit het met de prestatiegeneeskunde? Is dit een leefbaar model? Moeten we overschakelen naar forfaitaire geneeskunde? Dat het prestatiemodel op sterven na dood is, daar waren alle panelleden het over eens. Moeten we dan maar evolueren naar een 100% forfaitaire geneeskunde? Dat ging dan ook weer te ver. De artsenstaking van 1964 werd ook even bovengehaald. De basis voor het huidige model is toen namelijk ontstaan! In de loop der jaren zijn er wel enkele wijzigingen toegepast (GMD, zorgtrajecten, Impulseo …) maar de prestatiegeneeskunde en de Medicomut zijn ondertussen 55 jaar oud en lijken toch een mid-life crisis te hebben (of is het een burn-out?). Hoog tijd dus om rond de tafel te gaan zitten en een nieuw, duurzaam model te ontwerpen met voldoende aandacht voor alle spelers (patiënten, artsen, paramedici, de maatschappij, …).

Ondanks het tijdsgebrek werden toch enkele belangrijke onderwerpen aangekaart. Jong Domus is erin geslaagd om enkele belangrijke spelers uit het medisch-politieke landschap bij elkaar te krijgen en zo een boeiende debatavond te organiseren.

Medische verkiezingen

Zelf onthoud ik alvast het belang van de interesse in het beleid. Het is gemakkelijk klagen over de beslissingen die van hogerhand genomen worden, maar om het geklaag om te zetten in verandering moet men durven deelnemen aan de discussie. Want enkel via deelname (bijvoorbeeld door te stemmen bij de medische verkiezingen) kan men de vertegenwoordiging van de artsen op macroniveau versterken en zo een blijvende indruk maken. Durf denken, durf discussiëren en durf de beleidsmakers het vuur aan de schenen te leggen!

Ik weet alvast wat mij te doen staat, en u?

Yen Deledicque, huisarts