We staan aan het begin van een mogelijke corona-epidemie die we trachten in de kiem te smoren. Met enige bewondering staren we naar beelden van spoedartsen die in een nasa-outfit zieken screenen in een steriele omgeving. Huisartsen kijken ook naar deze beelden, echter  met gemengde gevoelens.

Weer eens spelen zij bij het opsporen van risicopatiënten een centrale rol. Want wie ziek is en uit een risicozone komt, moet vooral eerst de huisarts contacteren die dan aan huis komt. Voor hen is echter geen beschermende kledij voorzien, zelfs geen mondmasker.

Tsjernobylgewijs trachten wij het besmettingsrisico tot een minimum te beperken met hygiënische maatregelen, die echter onvoldoende zijn om ons efficiënt te beschermen. Het is even slikken maar huisartsen zullen zelden publiek hun ongenoegen uiten. Intern heerst er echter al langer grote bezorgdheid, hoewel die niets met het coronavirus te maken heeft.

De huisarts als persoon staat onder grote druk. Er wordt van haar/hem een snelle en adequate hulp verwacht bij een toenemend en steeds complexer aanbod van ziektebeelden. Hij is het eerste aanspreekpunt voor lichamelijke, psychologische en sociale problematiek. Het zal niemand verbazen als wij ervaren dat vooral de laatste twee veel aandacht en tijd opeisen.

Als groep van 13 huisartsen in een middelgrote Brabantse gemeente met  14.000 inwoners zijn wij al jaren geconfronteerd met het toenemend spanningsveld rond vraag en aanbod in de eerstelijnszorg.

In onze groep zijn er reeds twee artsen ver in ‘overtime’ wegens 65+, en nog eens  vier die tegen de zestig jaar aanleunen. De jongere artsen zijn allen vrouwen die in een spagaat zo goed als mogelijk de beste kwaliteit trachten aan te bieden, zowel in hun zorg voor de patiënten als voor hun actieve rol binnen het gezin.

Patiëntenstop

Bovendien stellen we vast dat enerzijds oudere artsen hun praktijk stoppen en anderzijds dat jongere artsen na enkele jaren kiezen voor een andere richting in hun leven, die niet altijd de medische is. Patiënten die hiermee geconfronteerd worden, ervaren dat meer en meer huisartsen een patiëntenstop inlassen om de kwaliteit voor hun ingeschreven patiënten te kunnen garanderen. Ingeschreven worden  bij een  nieuwe huisarts is een race tegen de klok.

Voor elke nog werkende huisarts wordt de druk  voor een goede zorgcontinuïteit groter. Als we ermee rekening houden dat één derde van de huisartsen zestigplussers zijn en de aanvoer van jonge artsen de uittocht van de senioren niet compenseert, is het duidelijk dat de toekomst van het huidige model van huisartsgeneeskunde problematisch is.

Wat kunnen we doen voor de huisarts?

Indien we willen vermijden dat binnen enkele jaren er ganse regio’s met een ernstig tekort aan huisartsen zullen geconfronteerd worden en dat het huidige model van de persoonlijke band tussen arts en patiënt afbrokkelt, dienen we als maatschappij te zorgen voor het voortbestaan van een belangrijke pijler van ons medisch en sociaal functioneren.

Bovenop de hulp van infrastructuur moeten we ook naar  de vragen en wensen van de mens-huisarts luisteren. Ongetwijfeld zal het kosten maar we menen dat het een investering betreft die zich onmiddellijk terugbetaalt. JFK parafraserend, kunnen we besluiten: “Vraag  niet wat de huisarts voor u kan doen, maar stel u eens de vraag: wat kunnen we doen voor de huisarts “.