Het internationale consortium RABYD-VAX, geleid door onderzoekers van de KU Leuven, is gestart met de ontwikkeling van een goedkoop, gemakkelijk te produceren en niet temperatuurgevoelig vaccin dat zowel tegen hondsdolheid als gele koorts beschermt. Het consortium heeft een beurs van 4,1 miljoen euro gekregen uit het Europees programma Horizon 2020 voor Onderzoek en Innovatie.
Hondsdolheid maakt jaarlijks wereldwijd 59.000 slachtoffers, vooral in Afrika en Azië. "Meer dan de helft zijn kinderen. Velen zijn niet gevaccineerd omdat de vaccins erg duur zijn en ze steeds tegen lage temperatuur moeten vervoerd en bewaard worden", zegt Johan Neyts (KU Leuven).
De vaccinatie tegen gele koorts, die jaarlijks 30.000 slachtoffers maakt, verloopt al even problematisch omdat de actuele productiemethode niet genoeg dosissen oplevert. "Er is een reële dreiging dat grote uitbraken van gele koorts oncontroleerbaar zouden kunnen worden", aldus Neyts die verwijst naar de epidemie die vorig jaar Angola en Congo trof en de recente uitbraak in Brazilië.
"Voor gele koorts zijn we erin geslaagd om het erfelijk materiaal van het actuele vaccin in te brengen in het DNA van een bacterie die veel makkelijker op te kweken is en ook niet zo temperatuurgevoelig meer is." Met het nieuwe vaccin zijn al testen uitgevoerd op proefdieren. De resultaten bleken even succesvol als met het huidige. De voorbereidingen lopen om het nieuwe vaccin te testen op patiënten. "Een tijd terug hebben we ook het vaccin tegen hondsdolheid in hetzelfde DNA kunnen integreren", zegt Neyts. "Hier beginnen we binnenkort met proeven op dieren. Bedoeling is op termijn met een dubbelvaccin uit te pakken."
Het nieuwe vaccin zal beschermen tegen beide ziektes en kunnen opgenomen worden in het basisvaccinatieprogramma voor kinderen. "Het zal efficiënt, veilig, goedkoop, gemakkelijk te produceren en niet temperatuurgevoelig zijn. Er zal zelfs geen naald nodig zijn om het toe te dienen", aldus Neyts. De onderzoekers gebruiken hierbij de nieuwe PLLAV-technologie die aan de KU Leuven ontwikkeld werd.
Het nieuwe vaccin komt pas op de markt als uit de testen bij patiënten gebleken is dat het veilig is. Neyts verwacht dat dit nog minstens een 4 tot 5 jaar duurt. Wellicht zal het nieuwe vaccin tegen gele koorts eerst klaar zijn en pas daarna het dubbelvaccin. De Leuvense hoogleraar droomt er overigens van om ook vaccins tegen ebola en lassa te integreren. Zo zou op termijn slechts één vaccin nodig zijn om te beschermen tegen de vier aandoeningen.
