De drie experten die de coronacommissie van het Vlaams Parlement maandag heeft gehoord trekken duidelijk aan de alarmbel. Zo vreest viroloog Marc Van Ranst dat een tweede golf van het coronavirus met de huidige aanpak moeilijk tegen te houden is. "We zijn er niet gerust in", vulde GEES-voorzitster Erika Vlieghe aan. En professor Herman Goossens (UZA) waarschuwt voor een tekort aan testers en reagentia in het najaar. "Als er een tweede lockdown komt, is dat de verantwoordelijkheid van de politici", aldus Goossens.
De coronacommissie van het Vlaams Parlement liet maandag drie gezondheidsexperten aan het woord: viroloog Marc Van Ranst van de KU Leuven, professior Erika Vlieghe, diensthoofd infectieziekten aan het UZ Antwerpen en voorzitster van de expertengroep GEES en professor Herman Goossens, diensthoofd klinische biologie aan het UZ Antwerpen.
De drie experts maakten de balans op van de hectische maanden coronacrisis. Alle intussen gekende pijnpunten, gaande van het tekort aan mondmaskers en ander beschermingsmateriaal tot de problemen met de te enge gevalsdefinitie en de onduidelijke richtlijnen, passeerden de revue.
Het gebrek aan "eenheid in commando" blijft voor de drie experten een van de grootste problemen. "Die eenheid van commando was er niet en is er eigenlijk nog altijd niet", aldus Van Ranst. "Bovendien weet niemand hoe het kan opgelost worden en dat is zo mogelijk nog een groter probleem, zeker bij een tweede golf", vulde Erika Vlieghe aan.
Professor Van Ranst toonde zich vrij somber over de voorbereiding op een tweede golf. Volgens hem is er jarenlang onvoldoende geïnvesteerd in diagnostiek en in het uitbouwen van een netwerk van gezondheidsinspecteurs. Tel daarbij de contactopsporing die nog steeds niet naar behoren werkt - "men kijkt Netflix, leest een boek of volgt een taalcursus", dixit Van Ranst - en dat maakt dat Van Ranst "niet optimistisch" is over het afweren van een tweede golf.
"We zijn er niet gerust in", zegt ook Erika Vlieghe. "Als je naar buiten kijkt, lijkt het alsof er niets aan de hand is. Er duiken festivalletjes op die uit de hand lopen. We zijn blij met de maskerplicht, maar daar gaan we ook niet alles mee tegenhouden", aldus Vlieghe. Vlieghe spreekt van een gebrek aan "mankracht". Dat probleem stelt zich ook bij reizen. "Daar is het laatste nog niet over gezegd. Er zijn bijvoorbeeld ook landgenoten met twee nationaliteiten die we duidelijk instructies moeten geven. Zij dreigen tussen de mazen van het net te glippen. Ook zij zijn hoog risico voor de maatschappij, daar moeten we extra aandacht aan besteden", aldus Vlieghe.
"Als we naar een tweede lockdown zouden gaan, is dat de verantwoordelijkheid van de politici", meent professor Herman Goossens. "Wij weten hoe het moet, maar jullie moeten het doen. Wij kunnen dat niet oplossen: jullie moeten structuren aanbrengen", aldus Goossens. Zo moet er volgens hem meer geïnvesteerd worden in diagnostiek. "Als je weet hoeveel een lockdown kost gaan we toch niet zeuren om een paar tientallen miljoenen euro voor betere diagnostiek", aldus Goossens.
Nog volgens Goossens dreigt er in het najaar een tekort aan testers, reagentia en labocapaciteit. Wat de testcapaciteit betreft, suggereert Goossens om de mogelijkheid te onderzoeken dat mensen zelf hun test afnemen zodat niet alle testen moeten gebeuren door (huis)artsen en verpleegkundigen. Daarbij moet men onderzoeken of speekselafnames een alternatief kunnen zijn voor de nasofaryngeale afname via de neus. In Antwerpen loopt er volgens Goossens alvast een studie bij een vijftiental gezinnen die aangeleerd is hoe ze zelf een wisser moeten afnemen.
Wat reagentia en labocapaciteit betreft, is Goossens duidelijk: "De leveranciers gaan niet kunnen leveren bij de volgende golf wat de wereld nodig heeft. De capaciteit zal niet gedekt worden door de leveranciers. Er moeten keuzes gemaakt worden", klinkt het. Voor die keuzes is er volgens Goossens een "duidelijke teststrategie" nodig en een "eenheid in commando" die zo'n strategie kan uitstippelen.
