Genetische link tussen gelaatstrekken en hersenvorm geïdentificeerd

Een interdisciplinair team geleid door KU Leuven en Stanford (1) identificeerde 76 overlappende genetische locaties die zowel ons gezicht als ons brein mee vormgeven. Wat de onderzoekers niét vonden is bewijs dat die genetische overlapping zich ook vertaalt in iemands eigenschappen of risico op aandoeningen zoals Alzheimer. Hun bevindingen ontkrachten daardoor enkele hardnekkige pseudowetenschappelijke claims.

Er waren al langer aanwijzingen voor een genetische link tussen de vorm van ons gelaat en die van ons brein, zegt professor Peter Claes van het Laboratorium voor Beeldverwerking in Genetica aan KU Leuven. “Maar onze kennis over die link was gebaseerd op onderzoek met modelorganismen en klinische kennis over uiterst zeldzame aandoeningen. Wij wilden de genetische link tussen de vorm van het gezicht en het brein van individuen veel breder in kaart brengen, en dat voor veelvoorkomende genetische variaties in de grotere niet-klinische populatie.”

Hersenscans en DNA uit de UK Biobank

In hun zoektocht naar genetische links tussen gezichts- en hersenvormen paste het team een methodologie toe die Peter Claes en zijn collega’s eerder al gebruikten om genen te identificeren die de vorm van ons gezicht bepalen.

Claes: “Bij die eerdere studies analyseerden we 3D-afbeeldingen van gezichten en linkten we verschillende datapunten op die gezichten aan genetische informatie om correlaties te vinden.” Zo identificeerden de onderzoekers verschillenden genen die ons gezicht vormgeven.  

Voor deze nieuwe studie maakte het team gebruik van die eerdere inzichten en van de beschikbare data in de UK Biobank, een databank waar ze de MRI-hersenscans en de genetische informatie van 20.000 individuen uit haalden.

Claes: “Om de MRI-scans te kunnen analyseren, moesten we de hersenen op de afbeeldingen opmeten en datapunten aanbrengen. Daarbij keken we specifiek naar variaties in het geplooide buitenoppervlak van de hersenen – de typische ‘walnootvorm’, zeg maar. Daarna linkten we de gegevens uit de beeldanalyses aan de beschikbare genetische informatie. Zo identificeerden we 472 genoomlocaties die een invloed hebben op de vorm van ons brein; 351 van die locaties werden nog nooit eerder gerapporteerd."

"In totaal bleken 76 locaties ook gelinkt te zijn aan de vorm van ons gezicht. Er is dus een overtuigende genetische link tussen de vorm van ons gezicht en ons brein.”

Geen genetische link met gedrag of neuropsychiatrische aandoeningen

Minstens even belangrijk is wat de onderzoekers niet vonden, gaat Claes verder. “We vonden een duidelijk genetisch verband tussen de vorm van iemands gezicht en diens brein, maar die overlapping staat grotendeels los van de cognitieve eigenschappen of het gedrag van die persoon.”

Concreet: ook met geavanceerde technologie kan je iemands gedrag dus niet voorspellen op basis van gelaatstrekken.

“Onze resultaten bevestigen dat er geen genetisch bewijs is voor een verband tussen iemands gezicht en het gedrag van die persoon. We willen ons dan ook expliciet distantiëren van pseudowetenschappelijke claims in die richting. Er zijn bijvoorbeeld mensen die beweren dat ze agressieve neigingen kunnen detecteren in gezichten met behulp van artificiële intelligentie. Zulke projecten zijn niet alleen volstrekt onethisch, ze missen ook elke wetenschappelijke basis.”

Alzheimer, schizofrenie, bipolaire stoornis

In hun studie gaan de auteurs ook kort in op aandoeningen zoals Alzheimer, schizofrenie en bipolaire stoornis. “We baseerden ons op de resultaten die andere teams eerder al publiceerden over de genetische basis van zulke neuropsychiatrische afwijkingen. De link met de genen die ons gezicht bepalen was immers nog nooit onderzocht."

"Als je de beschikbare resultaten naast de onze legt, kom je tot de vaststelling dat er bij de genetische varianten die bijdragen tot zulke ziektebeelden een relatief grote overlapping is met de varianten die een rol spelen voor de hersenvorm, maar niet voor gezichtsvorm.” Met andere woorden: ook neuropsychiatrische aandoeningen of het risico erop staan niet op ons gelaat geschreven.  

De studie “Shared heritability of human face and brain shape” is gepubliceerd in Nature Genetics.

(1) Dit onderzoek is een samenwerking tussen onder meer KU Leuven, Stanford University School of Medicine, University of Pittsburgh, Pennsylvania State University, Indiana University Purdue University Indianapolis, Cardiff University en George Mason University. Het KU Leuven-team kreeg financiering van de National Institutes of Health, het Onderzoeksfonds van KU Leuven en het FWO.

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.