De kosten voor de vergrijzing op middellange en lange termijn stijgen meer dan verwacht. De economische crisis veroorzaakt door het coronavirus speelt hierin een belangrijke rol. Maar we krijgen ook minder kinderen dan eerder was aangenomen, waardoor de werkende bevolking op termijn minder snel groeit. Dat blijkt uit het jaarveslag van de Studiecommissie voor de Vergrijzing.

De sociale uitgaven - vooral pensioenen en gezondheidszorg - bedragen nu bijna een kwart van het bruto binnenlands product (bbp). Door de vergrijzing zullen die tot 2040 blijven stijgen, met een piek in 2040, om daarna terug wat te dalen.

De kosten zullen echter wat sterker stijgen dan eerder geraamd. Tegen 2040 zouden ze oplopen tot 29,8% van het bbp, een stijging met 5 procentpunt of 2,2 procentpunt meer dan vorig jaar. De pensioenkost alleen zal in 2040 13,5% van het bbp bedragen, een half procentpunt meer dan in 2019.

Voor de pensioenkost is meer dan de helft van de toename toe te schrijven aan de coronacrisis. Het verlies aan economische activiteit wordt op termijn slechts gedeeltelijk goedgemaakt. Maar ook de demografische vooruitzichten spelen een rol. We krijgen minder kinderen dan wat in eerdere prognoses was voorzien, waardoor er op lange termijn minder mensen dan verwacht toe zullen treden tot de beroepsbevolking.

Het armoederisico van de gepensioneerden daalt wel. Tot midden 2030 stijgen de uitkeringen immers sneller dan de armoededrempel. Daarnaast zijn er nu meer vrouwen (meer) aan het werk dan vroeger, waardoor die later een eigen (en hoger) pensioen krijgen. Ook de pensioenhervormingen, met de verhoging van de pensioenleeftijd, dragen daartoe bij.