Oftalmoloog Zahra Javdani en een heel team van vrijwilligers zetten zich volop in ter preventie en detectie van glaucoom, maculadegeneratie en cataract. Daarom willen ze volgend jaar met de eyebus door het land trekken en om die eyebus aan te kopen, organiseren ze een biking tour in september.

De eyebus is een echte bus met professionele meetapparatuur die naar diverse locaties en evenementen rijdt. “Wij willen zo slechtziendheid en blindheid voorkomen en info verspreiden over rookstopbegeleiding, naast nutritie- en lifestyle-advies”, zeggen de initiatiefnemers. Artsen, tabakologen en optometristen werken hier samen aan.

2gether4vision

In september 2018 wordt de biketour 2gether4vision als sponsoring georganiseerd. Dr. Javdani (foto): “We willen blinden en slechtzienden van Antwerpen naar Rotterdam laten fietsen, samen met sympathisanten. Daar aangekomen in Antwerpen zullen we met hen de tango dansen onder professionele begeleiding. Mensen kunnen zich inschrijven voor 200 euro, alles inbegrepen, ook eten en drinken onderweg en een overnachting.”

De deelnemers stellen zich garant voor minstens een bijdrage van 600 euro uit hun kennissenkring die hen sponsort per kilometer. De opbrengst van de actie dient mee om de  eyebus aan te kopen. “De bus op zich kost niet zoveel, wel de instrumenten erin. We schatten dat we dan in totaal ongeveer 500.000 euro nodig hebben, met echt alles erop en eraan.”

Pluralistisch

De sympathisanten alleen kunnen die som niet volledig ophoesten uiteraard, maar dr. Javdani hoopt op  overheidssteun. Ze legt daarvoor de nodige contacten. Dit gaat immers om een pluralistisch initiatief maar voor de hand zou liggen dat minister voor preventie Jo Vandeurzen (CD&V) een duit in het zakje doet. Ook minister Muyters van Sport (N-VA) moet dit initiatief genegen zijn. En de minister die verantwoordelijk is voor de oogzorg, de liberale Maggie De Block, kan hopelijk ook een handje helpen. “Misschien moeten we aan de liberalen vragen om ons ontbijt te sponsoren”, lacht dr. Javdani.

Waarom zou overigens ook niet de oppositie solidair zijn met deze onderneming? Groen zal een dergelijke fietstocht kunnen smaken, socialisten zouden ook hun steentje kunnen bijdragen aangezien het gaat om sociaal werk. De contacten met de Vilvoordse burgemeester Hans Bonte, werkstad van dr. Javdani, zijn alleszins goed. Hij zal ons misschien kunnen adviseren hoe wij via gemeentehuizen preventief kunnen werken.“

Geen concurrentie

Of het initiatief binnen de beroepsgroep van oftalmologen niet op weerstand stuit? “Concurrentie hoeven ze niet te vrezen, wel integendeel”, legt ze uit. “Ik heb mijn bus aan het Belgisch Oftalmologengezelsdchap voorgesteld. Professor Tassignon zei me dat je niet zomaar mobiele consultaties kunt organiseren, maar studies en screening zijn wel mogelijk en die voeren we gratis uit met vrijwilligers. We sturen patiënten dan eventueel door naar oogartsen in de regio van wie we een lijst hebben. Eigenlijk creëren we net werk voor anderen! De oogartsen in de regio kunnen zich trouwens lid maken voor 100 euro per jaar (zie kaderstuk). Als de oogartsen zullen zien dat ze meer patiënten krijgen en we geen concurrentie vormen, zullen ze ons accepteren.”

De eyebus gaat internationaal als alles goed verloopt. Bij voorkeur in Portugal: daar heerst veel armoede. “De gezondheidszorg draait niet zoals het hoort. Wij verlenen ook elke week zorg aan mensen zonder papieren en vluchtelingen via Dokters van de Wereld.”

Maar ook in eigen land blijft preventie uiterst belangrijk. “Een filmpje met een getuigenis van een volwassen patiënt die al vanaf twaalf jaar een bril draagt, zegt veel. Hoewel hij diverse keren naar een oogarts trok, keek niemand echt in zijn oog. Pas recent werd ontdekt dat de patiënt glaucoom had en stilaan blind werd. Het is er mij niet om te doen om vijanden te maken bij mijn collega’s. Dat er niet diepgaand onderzocht wordt, ligt trouwens niet enkel aan de arts maar ook aan de patiënt. Vandaag ontbreekt het oogartsen namelijk vaak aan een non mydriatic camera: zonder dilatatie kun je daarmee een foto nemen van de binnenkant van het oog. Zonder die camera dilateren oftalmologen de patiënt met druppels, met als nadeel dat de patiënt twee tot drie uur moet wachten vooraleer hij weer met de auto mag rijden. Patiënten hebben daar vaak het geduld niet voor.”

“Dat neemt niet weg dat we zeer alert moeten blijven voor glaucoom en zo vroeg mogelijk moeten ingrijpen omdat het zo gevaarlijk is, zeker voor wie auto rijdt met een vernauwd gezichtsveld. Je zou ervan versteld staan hoeveel procent van de ongevallen te wijten is aan glaucoom.”

Als de organisatoren voldoende middelen bijeen krijgen, willen ze in de lente van volgend jaar met hun eyebus starten.

Pascal Selleslagh

Oftalmologen kunnen ook lid worden van de eyebus voor 100 euro per jaar, te storten op de rekening van de vzw Eyebus (BE36 7310 4449 4881) met vermelding van: lidmaatschap, naam en e-mailadres. U bent dan automatisch lid en de vzw neemt daarna, via mail, contact met u op.

Voordelen:

• Deelname aan onderzoeksprojecten, mogelijkheid tot multidisciplinair overleg voor een juiste diagnostiek.
• Voor oftalmologisch onderzoek: er wordt gewerkt met hoogtechnologisch medisch materiaal voor bio-microscopisch onderzoek, meting van de oogdruk, fundusscopisch onderzoek via een non mydriatic camera, oogscan met OCT “optic coherent tomography”.

Glaucoom: de stille dief van het gezicht

Er zijn verschillende soorten glaucoom: chronisch open hoek glaucoom, acuut gesloten hoek glaucoom, chronisch gesloten hoek glaucoom, inflammatoire open hoek glaucoom, normale druk glaucoom, etc…

Wereldwijd is glaucoom de tweede meest voorkomende oorzaak van de blindheid, omdat de ziekte ongemerkt evolueert, Men schat dat ongeveer 4,5 miljoen mensen als gevolg van deze aandoening blind is geworden en dat aantal in 2020 tot 11,2 miljoen zal oplopen. veel patienten zijn zich er niet van bewust en pas op het moment dat het te laat is gaan ze naar de oogarts, vandaar vaak laattijdig gediagnostiseerd. Glaucoom is een neuropathie waarvan de hoge oogdruk een risicofactor is; de oogzenuw kan de hoge oogdruk niet verdragen, en geleidelijk gaan dan de oogzenuwcellen afsterven en in aantal afnemen. Met een gesofistikeerd toestel OCT kan men een idee krijgen van het aantal oogzenuwcellen in elk oog. Normale oogdruk biedt geen garantie op de afwezigheid van glaucoom.

Ook de waarde van de oogdruk varieert gedurende 24 uur, vandaar het belang om de oogdruk op verschillende tijdstippen overdag en indien mogelijk ook ‘s nachts te meten om een juist idee te krijgen van de oogdruk

Glaucoom wordt de stille dief van het gezicht genoemd, omdat men zo stil onopgemerkt visusdaling kan krijgen en zonder behandeling in de latere stadia wel irreversibel blind kan worden.

Geneesmiddelen, laser en heelkundige behandeling kunnen de evolutie van glaucoom helpen  af te remmen en het zicht van de patient bewaren. Wat al verloren is, kan niet meer verbeterd worden. Vroegtijdige detectie en preventie van blindheid zijn daarom essentieel.

Het is belangrijk deze aandoening vroeg te herkennen, zodat verdere zenuwschade voorkomen kan worden.

Meer info op www.eyebus.be

Het project eyebus werdt gesteund door Prof Marcel Ten Tusscher, diensthoofd oogziekten UZ Brussel Jette, als promotor van dr Zahra Javdani. Prof. Marcel Ten Tusscher en zijn team hebben in UZ Brussel op korte tijd een hoogwaardig oftalmologisch dienst gerealiseerd.