De plannen van minister Vandenbroucke zijn zo disruptief dat ze leiden tot de eerste artsenstaking in 25 jaar. Intussen toont een nota van het socialistisch ziekenfonds Solidaris dat het nog erger kan. Als het van Solidaris afhangt, wordt de acrreditering afgeschaft en is conventioneren niet langer een keuze maar een voorwaarde om het beroep van arts economisch haalbaar te kunnen blijven uitoefenen. 

De redactie van Medi-Sfeer en De Specialist kon de nota van ‘CIN Politique’, het beleidscentrum van Solidaris, inkijken. Een van de meest ingrijpende voorstellen in de nota is de volledige afschaffing van de accreditering van artsen. De helft van het vrijgekomen budget van 500 miljoen euro kan dienen om de hervorming van de nomenclatuur te financieren, luidt het. De andere helft van dit bedrag wil Solidaris gebruiken om het sociaal statuut van geconventioneerde artsen te verhogen. 

Op pagina 8 van de nota staat letterlijk: “Om het conventioneren van artsen, in het bijzonder specialisten, aan te moedigen, stellen wij voor dat de helft van het budget dat vrijkomt door de afschaffing van de accreditering, zijnde 250 miljoen euro, wordt toegewezen aan een verhoging van het sociaal statuut van de artsen.”

Hefboomeffect voor specialisten

Solidaris stelt zich de vraag waarom de accreditering van artsen niet gebonden is aan de conventiestatus, terwijl dat bij tandartsen wel voorzien is. Met zijn kaderwet wil minister Vandenbroucke, zoals bekend, een hele lijst van premies en voordelen voorbehouden aan geconventioneerden. “Door de accreditering daarvan uit te sluiten verliezen we het enige echte hefboomeffect om specialisten aan te moedigen zich te conventioneren,” staat er in de nota.

“De sociale zekerheid financiert 82% van de inkomsten van zelfstandige zorgverleners,” argumenteert het ziekenfonds. “Het is dus logisch dat een deel van deze collectieve middelen wordt ingezet om zorgverleners te stimuleren zich aan de RIZIV-tarieven te houden en zo de toegankelijkheid van zorg voor de bevolking te waarborgen.”

Geen uitzonderingen meer

De nota van Solidaris is opvallend scherp over de toekomst van financiële stimuli voor artsen: alle premies en voordelen moeten exclusief voorbehouden worden aan geconventioneerde zorgverleners. Geen uitzonderingen. Van telematica- en praktijkpremies tot accrediteringstoelagen: wie de conventie niet onderschrijft, valt volledig uit de boot. 

Waar het huidige conventiesysteem ruimte laat voor diverse praktijken,  met gedeeltelijke conventies, accreditering en vrijheid van honoraria, stelt Solidaris nu voor om alle grijze zones uit te wissen. 

De maatregelen zijn nodig om de “tariefzekerheid van de patiënt” te waarborgen. Maar uit hun eigen analyse blijkt dat het probleem van deconventionering vooral lokaal is en gebonden aan een aantal specialismen. Toch pleit het ziekenfonds voor maatregelen die álle artsen raken, ook in regio’s en disciplines waar de conventiegraad nog ruim boven 80% ligt, dus zonder oog voor de nuances op het terrein. 

Simpelweg uitgesloten

Door de financiële hefbomen zo exclusief te richten op de conventie, verliest het systeem alle flexibiliteit en verdwijnt het laatste greintje respect voor het vrije beroep van artsen. Wie om praktische redenen of uit onvrede met het beleid de stap zet om het akkoord artsen-ziekenfondsen niet te aanvaarden, wordt door Solidaris simpelweg uitgesloten.

Met andere woorden: Solidaris wil de hervormingen zover drijven dat conventioneren niet langer een keuze is, maar een voorwaarde om het beroep van arts economisch haalbaar te kunnen uitoefenen. Voor artsen die kiezen voor autonomie en voor een eigen praktijkmodel, wordt de ruimte steeds kleiner. Het is niet alleen de overheid die duwt, het zijn ook de mutualiteiten die trekken. 

Volg Medi-Sfeer en De Specialist voor verdere berichtgeving over deze nota.

> Lees de nota (in het Frans)